Nieuws

Nog even geduld! Net als op de foto van jaren geleden komen er weer koeien in de AWD. Deze week is alvast begonnen met het aanbrengen van een afrastering op het zuidelijke deel van het Zeeveld (zie kaartje). Op deze plek willen we straks koeien laten grazen. Ze maken deel uit van het begrazingsplan voor de AWD.

Gevarieerde begrazing

Dynamische duinnatuur kan niet zonder begrazing. Maar dan wel gevarieerde begrazing door verschillende grote en kleine dieren. Jarenlang zorgde het grote aantal damherten voor een kaalslag in de duinen. Door hun selectieve overbegrazing kwamen veel duineigen plantensoorten niet meer in bloei. Met als gevolg minder insecten die van deze planten afhankelijk zijn, minder vlinders en vogels. Het natuurlijke evenwicht in de duinen raakte daardoor verstoord.

Positieve invloed

Nu door afschot de doelstand van de damherten in zicht komt, werken we eraan om dat natuurlijke evenwicht te herstellen. In 2023/2024 hebben we konijnen uitgezet, in 2024 heeft een kudde schapen een aantal maanden gegraasd en dit jaar willen we ook weer koeien laten grazen. Al deze soorten hebben door hun specifieke graasgedrag een positieve invloed op de duinnatuur. Ze helpen bij het herstel van de biodiversiteit.

Koeien zijn er nu nog niet, maar we bereiden ons al wel voor op hun komst. Bij de nieuwe afrastering op het Zeeveld komen wildroosters en opstappaaltjes. De koeien kunnen hierdoor straks niet buiten de afrastering komen. Wandelaars kunnen wel naar binnen.

Klik hier voor verder lezen over het begrazingsplan. 

Op sommige dagen en weekenden kan het best druk zijn op de parkeerterreinen van de AWD. De slagbomen en betaalautomaten kunnen dan piepen en kraken om auto's binnen te laten of uit te zwaaien. En soms is er gedoe met een parkeerkaartje dat natgeregend niet meer werkt. Of een jaarparkeerkaart geeft ineens een foutmelding. Het huidige, verouderde parkeersysteem wordt telkens weer opgelapt, maar is aan vervanging toe.

Zonder parkeerkaartjes

We stappen over op een geheel nieuw parkeersysteem dat uitgaat van kentekenherkenning. Geen papieren kaartjes meer en geen parkeerjaarkaarten meer met een gevoelige magneetstrip. In het voorjaar wordt alle apparatuur vervangen. Die werkzaamheden zullen een korte periode wat hinder met zich meebrengen. 

Huidige kaart registreren

Met de nieuwe leverancier, IP Parking, zijn we druk bezig met alle voorbereidingen. Een daarvan is het overzetten van huidige jaarparkeerkaarten naar het nieuwe systeem. Als u een jaarparkeerkaart heeft, dan is het handig om het nummer ervan bij uw gegevens in MijnAWD te registreren. Dat kan eenvoudig hier: Registreren abonnement

In de komende periode zullen we iedereen zo goed mogelijk over alle volgende stappen informeren.

Vragen?

Heeft u vragen over dit nieuwe parkeersysteem, neem dan contact op met het bezoekerscentrum. We helpen u graag.

Vorige week is een zieke vos meegenomen uit de AWD door de dierenambulance. Helaas is er na onderzoek vastgesteld dat het om vogelgriep ging. 

Vogelgriep bij zoogdieren

Naast vogels kunnen ook zoogdieren geïnfecteerd worden met vogelgriep. Carnivoren en aaseters hebben de kans om besmet te worden met vogelgriep door het eten van besmette wilde vogels.

Wat te doen wanneer u een ziek of dood dier vindt

• raak het dier niet aan 
• neem contact op met een boswachter of het bezoekerscentrum (020 608 75 95 of awd@waternet.nl) en geef de locatie door van het gevonden dier
• de medewerkers van het bezoekerscentrum nemen contact op met de dienstdoende boswachter
• de boswachter zorgt ervoor dat het dier volgens de juiste richtlijnen wordt verwijderd

Wilt u meer informatie over vogelgriep, kijk dan op de website van het RIVM: https://www.rivm.nl/aviare-influenza

Inzicht in de natuur is essentieel voor het begrijpen van onze wereld en het nemen van verantwoorde beslissingen. Om deze reden hebben Naturalis en Waternet een online educatief programma ontwikkeld: Drinkwater Natuurlijk!

Onmisbare rol van de natuur

Dit programma is speciaal gemaakt voor middelbare scholieren. Het maakt ze bewust van de onmisbare rol van de natuur bij het zuiveren van drinkwater. Met lessen en een indrukwekkende documentaire, worden leerlingen meegenomen op reis door de wereld van ecosysteemdiensten. Het programma legt de nadruk op de vraag: hoe kan de natuur ons helpen om schoon drinkwater te produceren? 

Leerzaam voor iedereen

Het programma is weliswaar speciaal voor scholieren gemaakt, maar is leerzaam voor iedereen! De AWD worden als voorbeeld gebruikt om te laten zien hoe natuur, industrie en recreatie hand in hand kunnen gaan. De waterleidingduinen zijn een perfect voorbeeld van hoe de natuur kan samenwerken met de mens. Hier wordt op natuurlijke wijze drinkwater geproduceerd voor miljoenen mensen. Daarnaast is het een Natura 2000-gebied met een grote biodiversiteit en unieke landschapsvormen. Maar het biedt nog meer, want jaarlijks vinden ook ruim een miljoen bezoekers er rust en ruimte.

Meer weten?

Op de projectpagina staat alle informatie en de links naar de lessen van Drinkwater Natuurlijk! 

Of ga er even rustig voor zitten en bekijk alvast de documentaire (40 minuten). 

In de AWD staan op diverse plaatsen monitoringscamera's. Met deze camera's kijken onderzoekers wat er aan insecten, dieren, vogels in beeld komt. Het is een van de manieren om de ontwikkeling van de biodiversiteit te onderzoeken. Dus welke soorten komen er allemaal voor, hoe zit het met de variatie en de aantallen?

Samenwerking

Het zijn heel slimme camera's waarmee onderzoekers op afstand de beelden bekijken en analyseren. In de AWD, maar ook in ons andere drinkwaternatuurgebied bij Loenderveen, werken de ecologen van Waternet samen met verschillende onderzoeksinstituten.

In 2023 hebben de onderzoekers van de Universiteit van Amsterdam verspreid in de AWD 60 van die slimme camera's geplaatst. Deze camera's gebruiken stroom van een zonnepaneeltje.

Verrassingen

Ecologen en onderzoekers worden ook wel eens verrast door wat er voor de camera komt. Soms schiet er een marter voorbij en ook is een keer een vos betrapt. Die zette zijn tanden in een kabeltje van het paneel. Zijn vandalisme mislukte gelukkig wel.
In dit nieuwe jaar was er ineens een nachtelijk spook in beeld (zie foto). Een bosuil vloog vluchtig op voor de camera.

Verder lezen

Klik hier om meer te lezen over het onderzoek naar biodiversiteit. 

Dachten we de donkere dagen rond de jaarwisseling te hebben gehad, begint het nieuwe jaar met storm en regen. Heel voorzichtig probeert de zon toch af en toe door te breken.

Vrijmaken

In de AWD hebben de bomen nu iets minder last van de windstoten omdat ze kaal zijn. Toch breken er wel weer takken af of waaien broze bomen om. Als ze dan een wandelpad blokkeren, maken we dat weer vrij. Die takken en bomen halen we niet weg, maar leggen ze naast het pad.  

Waterdichte schoenen

De regen, eventjes sneeuw, warmte en kou, hebben gezorgd voor grote plassen, ook weer in de zuidhoek van de AWD. Vorig jaar waren sommige paden daar helemaal niet meer te belopen. Nu zijn laarzen of hoge waterdichte schoenen wel zo handig om droge voeten te houden. 

Begaanbaarheid

We houden deze wintertijd de begaanbaarheid van de paden in de AWD goed in de gaten. Houd er zelf ook rekening mee dat u onderweg een tak op uw pad kunt treffen, of ineens voor een diepe modderpoel staat. Het is dan voor uw eigen inschatting en risico of u doorloopt of terugkeert.
En als u zo'n onverwachte situatie tegenkomt, kunt u dit natuurlijk doorgeven aan het bezoekerscentrum. Dan kunnen de boswachters, beheerders en ecologen bekijken of hiervoor maatregelen nodig zijn. 

Prettige feestdagen en een mooi 2025 toegewenst!

De laatste dagen van het jaar zijn aangebroken. Een fijn moment om met familie, vienden en bekenden door te brengen. En het is natuurlijk heerlijk om in deze periode de AWD te bezoeken. Het bezoekerscentrum is ook op de feestdagen geopend.

Terug- en vooruitblik laatste maand

De decembermaand is in de AWD een drukke maand. Het kleinschalig bosbeheer in en bij het Naaldenbos is op 20 december afgerond. In de laatste werkweek hebben paarden de omgezaagde bomen versleept en de dichte bovenlaag van het bos omgewoeld. Dit bos kan nu weer uitgroeien tot een gevarieerd en robuust bos.

Op 21 december hadden we de lichtjeswandeling. Ondanks wat regenbuien, toch een bijzondere belevenis in het duin! Veel vrolijke wandelaars vierden zo het weer lichter worden van de dagen. Zie het verslag op Haarlem105.nl.

We mochten deze maand nieuwe konijnen verwelkomen in de AWD. Ze komen uit een ander natuurgebied, waar ze elkaar in de weg zaten. In de drinkwaternatuur krijgen de konijnen weer ruimte. In warandes kunnen ze eerst wennen en wanneer ze willen, zelf de wijde AWD gaan ontdekken.

Preparateur op bezoek!

Op vrijdag 27 december geeft preparateur Han Broek tussen 12.00 en 15.00 uur in het bezoekerscentrum een demonstratie van zijn werk (lees meer hierover in Struinen, pagina 4-5). Geïnteresseerd? Kom langs!

Drukte op 28 en 31 december

Houd rekening met evenementen van derden in of bij de AWD. Op zaterdag 28 december is er de Oliebollenloop, met vanaf ingang Oranjekom/Oase een druktepiek tussen 10.00 en 14.00 uur. En op 31 december houdt Boshut 't Panneland een oudjaarsdagviering, met de jachthoornblazers en een oliebollenkraam. Bij ingang Panneland zal het dan ook druk zijn.
 

De wintereditie van het blad Struinen ligt in de brievenbus! Weer een interessante uitgave met artikelen over het beheren en beleven van prachtige drinkwaternatuur. 

Dynamische duinnatuur

In deze editie extra aandacht voor het belang van de natuurlijke dynamiek van de duinen. Die dynamiek maakt duinen hoog, droog en veilig. Ze zorgt voor een robuuste  zeewering. In de zeereep zijn in 2013 de eerste kerven en stuifkuilen gegraven. En in 2020 zijn er zeven nieuwe kerven aangebracht. Het door Rijkswaterstaat aangebrachte zand vanuit de zee op het strand, wordt zo door zeewind tussen de kerven door naar het achterland geblazen. 

Versterkte duinnatuur

Kalkrijk stuifzand versterkt de duinnatuur. Dat gebeurt vanaf de zeereep, maar ook wat verder in de AWD zorgen aangebrachte stuifkuilen voor die dynamiek. Stuivend kalkrijk zand maakt de bodem minder zuur en gaat vergrassing tegen. Dat is goed voor allerlei soorten, zoals duinviooltje, bijen, vogels en vlinders. 

Verder lezen en luisteren

Lees meer hierover in deze editie van Struinen (klik hier voor de pdf) of beluister de podcast Tierelier over klimaatverandering en de gevolgen voor de natuur (klik hier voor deze podcast).

Op 2 december 2024 gaan we verder met het kleinschalig bosbeheer. Nadat in de afgelopen jaren al werkblokken zijn gedaan, gaan we dit jaar in werkblok drie aan de slag. Dit is het in en bij het Naaldenbos (zie het kaartje). 

Variatie en structuur

In de huidige bossen in de AWD ontbreekt veelal de variatie. Onze bossen bestaan nu op veel plekken uit maar twee lagen. Er is een ondergroei van grassen of adelaarsvaren en groepjes bomen (boomopstand) van vaak dezelfde leeftijd en soort. Voor een betere kwaliteit, biodiversiteit en beleving van het bos, is het goed meer variatie en structuur erin aan te brengen. Dat doen we in kleine werkblokken, verspreid over verschillende jaren. Dit jaar kijken we vooral naar de bossen met Oostenrijkse dennen. Hiertussen staan ook soorten als eik en meidoorn. Door het kleinschalig bosbeheer krijgen deze soorten meer ruimte. Een gevarieerd bos is robuuster en beter bestand tegen klimaatverandering. 

Inzet van paarden

In het compacte Naaldenbos wordt het bosbeheer onder meer gedaan met de inzet van paarden, van de organisatie Paard aan 't Werk. Paarden zijn wendbaar en kunnen daardoor heel nauwkeurig boomstammen verslepen. Zware, grote machines zijn dus niet nodig. Werken met paardenkracht is duurzaam en geluidsarm. 

Het werk in dit gebied betekent wel dat ruiters met 'recreatieve' paarden geen gebruik kunnen maken van de ruiterlus. Ruiterjaarkaarthouders worden hierover geïnformeerd. Het werk is vóór de kerstvakantie afgerond. 

Lees meer over het kleinschalig bosbeheer op de projectpagina. 

Op 14 juli dit jaar wandelden de schapen bij ingang Oranjekom/Oase naar binnen en vandaag zijn ze in de vroege ochtend vanuit De Zilk weer vertrokken. En wat hebben ze in die periode goed werk geleverd! Van noord naar zuid heeft de kudde telkens een stuk in het duin begraasd. 

Gerichte inzet

Van tevoren was precies in kaart gebracht waar de verruiging en vergrassing moest worden aangepakt. Schapen zijn te sturen en eten wat ze krijgen voorgeschoteld. De gerichte inzet van deze wollige maaimachines past binnen het begrazingsplan van Waternet. Ook runderen en konijnen hebben hierin een rol, naast de herten. Al deze dieren grazen en graven op hun eigen manier en die variatie is goed voor het herstel van de biodiversiteit. 

Prachtig beeld

De schaapskudde is weer terug bij eigenaar Rinnegom Landschapsbeheer. Het prachtige beeld van de grazende kudde, met herder en hond, is voor nu in de herinnering opgeslagen. In 2025 geven we verdere invulling aan de uitvoering van het begrazingsplan. Want in de komende jaren zijn schapen, herten, runderen en konijnen dus allemaal en in de juiste verhouding nodig om het duinlandschap open, dynamisch en soortenrijk te houden. 

Meer lezen?

Kijk op de projectpagina Begrazingsplan of lees het artikel in het herfstnummer van Struinen.