Uitbreiding drinkwaterproductie

In de AWD wordt jaarlijks 70 miljard liter water gezuiverd. Er is meer drinkwater nodig, dus gaan we de productie uitbreiden naar 75 miljard liter.

Onze drinkwatervraag stijgt: 10% extra in 2030

Volgens het RIVM zal de vraag naar drinkwater in Nederland in 2030 veel groter zijn dan in 2020. Naar verwachting moet er in 2030 circa 100 miljoen kubieke meter (dat is 100 miljard liter) meer drinkwater moeten worden gemaakt dan in 2020.

In Amsterdam stijgt de vraag naar drinkwater tot 107 miljoen m3 in 2030. In 2023 was het nog 95 miljoen m3. De verwachting is dat de vraag tot 2050 nog verder stijgt. Die stijgende vraag komt door de groei van de bevolking en de economie, maar ook door klimaatverandering. Daarom werkt Waternet al langer aan oplossingen om ook in de toekomst genoeg drinkwater te kunnen leveren.
 
Tot 2030 is er genoeg capaciteit om drinkwater te produceren in de brongebieden van Waternet. Maar als we nu geen actie ondernemen, kan er na 2030 een tekort ontstaan. We zijn dus bezig om manieren te vinden om ook ná 2030 genoeg drinkwater te leveren aan onze klanten:

  1. We zoeken naar nieuwe waterbronnen die geschikt zijn om drinkwater van te maken. 
  2. Ook onderzoeken we hoe we onze productiemiddelen efficiënter kunnen inzetten om meer drinkwater te kunnen maken.
  3. Daarnaast werken we aan oplossingen voor bedrijven en huishoudens om te besparen op hun drinkwatergebruik.

Een oplossing zonder negatieve impact

Samen met onze partners, zoals gemeenten, waterschappen, provincie Noord-Holland en natuur- en recreatiepartijen werken we aan verschillende oplossingen. Een haalbare en snel te realiseren oplossing is het verhogen van de drinkwaterproductie in Leiduin bij de Amsterdamse Waterleidingduinen (AWD). Dat kan door de huidige middelen efficiënter te benutten.

In de vestiging Leiduin produceren we momenteel 70 miljoen m3 drinkwater per jaar. Deze hoeveelheid kunnen we verhogen naar 75 miljoen m3 per jaar. We willen dit op een manier doen die geen negatieve effecten heeft op de natuur en op de grondwaterstanden in de omgeving van de duinen. Daarom hebben we grondig onderzoek verricht naar de effecten van de verhoging van de drinkwaterproductie. De conclusie is dat er geen negatieve effecten zijn buiten het gebied van de waterleidingduinen en dat we met aanvullende beheermaatregelen de kwaliteit van de natuur zelfs kunnen verbeteren. 

Lees hier alle documentatie (in pdf) over de vergunningaanvraag

Voorkeursvariant 

Het onderzoek leverde een voorkeursvariant op die op korte termijn is uit te voeren en zodoende snel extra drinkwater kan leveren. Ook heeft deze variant geen negatieve impact op de natuur en de omgeving. Met deze oplossing stimuleren wij de snelheid waarmee het water door de duinen stroomt. De minimale duur van 60 dagen wordt gerespecteerd om zo de zuiverheid van het drinkwater te garanderen. 

Wat gaat Waternet doen? 

a) Het onderhoud van de waterkanalen en drains (dit zijn ondergrondse waterkanalen die de doorstroming van het water bevorderen) wordt geoptimaliseerd: de kalkafzetting op de bodem wordt frequenter verwijderd. 

b) De randgeulen langs het Westerkanaal worden het gehele jaar in het water gezet, zodat er meer natuurlijke afstroming naar het Westerkanaal plaatsvindt.

c) De waterpeilen in de vijf infiltratiegebieden (waar het water in het zand zakt om op natuurlijke wijze te zuiveren) worden iets verhoogd en het huidige bedrijfspeil van het Barnaartkanaal juist iets verlaagd. 

Vijf miljoen m3 rivierwater erin, vijf miljoen m3 drinkwater eruit

Met deze voorkeursvariant kan jaarlijks 5 miljoen m3 water extra worden geproduceerd, zonder dat er extra water aan de duinen wordt onttrokken. De 5 miljoen m3 extra capaciteit wordt namelijk volledig aangevoerd vanuit de rivier de Lek. We pompen dus water van buitenaf in het duin en halen er dezelfde hoeveelheid drinkwater weer uit.   

Uitbreiding drinkwaterproductie AWD
 

 
 
 

Beoordeling milieu- en omgevingsaspecten

Waternet heeft alle milieu- en omgevingsaspecten van de ingreep in de waterhuishouding laten toetsen door onder meer ingenieursbureau Arcadis. Daarvoor is een mer beoordelingsnotitie opgesteld: ‘Uitbreiding productiecapaciteit Amsterdamse Waterleidingduinen Stichting Waternet.’ 

Na het uitvoeren van de onderzoeken en het analyseren van de geplande activiteiten is de conclusie getrokken dat er geen belangrijke nadelige gevolgen te verwachten zijn voor de milieu-thema’s in en buiten het duin, evenals voor effecten op het stedelijk- en landelijk gebied. Daarom is het opstellen van een milieueffectrapport (mer) niet nodig.
Verder zijn een Natuurtoets en een Passende beoordeling uitgevoerd om de gevolgen van deze maatregelen voor de natuur in de AWD in kaart te brengen. Ook is daarbij gekeken op welke manier het project volledig natuurpositief gemaakt kan worden.  

Second opinion-onderzoek

Gemeenten Noordwijk, Bloemendaal en Heemstede hebben na gesprekken met agrariërs (bollenteelt) en omwonenden van AWD een onafhankelijk onderzoek laten uitvoeren naar de mogelijke gevolgen van het verhogen van de drinkwaterproductie. Dit second opinion-onderzoek is uitgevoerd door ingenieursbureau Aveco de Bondt. De conclusie van het onderzoek: er is geen meetbaar verschil in de grondwaterstand buiten het duin te verwachten door de maatregelen van Waternet in het duin.

Vergunning

Om de productie te verhogen van 70 naar 75 miljoen m3 per jaar is een vergunning van provincie Noord-Holland nodig. Waternet heeft de vergunningsaanvraag is op 22 maart 2024 ingediend bij de omgevingsdienst. Verder zijn alle partijen die betrokken zijn bij de verhoging van de drinkwaterproductie geïnformeerd. Een belangrijke randvoorwaarde voor de vergunningsaanvraag is dat alle maatregelen die worden genomen geen hydrologische effecten buiten het duin hebben en dat er winst voor de natuur geboekt wordt. Die natuurwinst wordt bereikt door onder meer natuurvriendelijke oevers aan te leggen en te werken met elektrisch materieel om CO2 uitstoot te voorkomen.