Terug

Noordvoort

Naar meer dynamiek in de zeereep en rust op het strand

Rust en dynamiek

Het strand tussen Zandvoort en Noordwijk was een strakke zanddijk, begroeid met helmgras en duindoorns. Hierdoor kon geen nieuw kalkrijk zand vanaf het strand de achterliggende duinen instuiven. Met dit project herstellen we de dynamiek en daarmee de natuurwaarden in de zeereep en de achterliggende duinen. In de zeereep zijn in 2013 tussen strandpaal 70 en 73 stuifkuilen gemaakt om weer een natuurlijke, geleidelijke overgang van zee naar duinen te krijgen. Daarnaast is er vegetatie verwijderd, geplagd en lokaal geklepeld om de verspreiding van stuifzand te bevorderen. 
De afgelopen jaren zagen we al stuivende toppen, windkuilen en een vitale helmbegroeiing ontstaan. Ook kunnen typische vloedmerk- en zeereepsoorten terugkomen, zoals biestarwegras, zeeraket en zeepostelein, blauwe zeedistel en zeewolfsmelk.
In het najaar 2020 zijn 7 extra stuifkuilen gegraven, dit keer tussen paal 69 en 70, om ook hier de dynamiek te herstellen.

Bekijk hier de prachtige website over Noordvoort.

Wandelen op de zeereep

Eind 2018 is een zonering gemaakt waarmee we de broodnodige rust in het gebied willen krijgen. We verleiden de wandelaars tussen paal 70 en 73 over de zeereep te wandelen in plaats van over het strand. Uniek, want normaal is dat niet toegestaan. Er is ter hoogte van beide strandpalen een rij hoge houten palen geplaatst. Daarop vertellen bordjes over de 3 km lange route over de zeereep. Daarnaast zijn er nu drie uitzichtpunten van waaruit u extra kunt genieten van de weidse vergezichten.
Hiermee ontstaat een stuk strand waar de natuur voorrang krijgt, en tegelijk kunt ervaren wat dit betekent. Vrij spel van wind, zand en water, een rustplaats voor de vele vogels die onze kust aandoen en een plek waar zeehonden aan land kunnen komen.
Dit plan is uitgewerkt dankzij een subsidie van het Luchterduinenfonds, waarmee vervolgens subsidie voor de uitvoering is aangevraagd en verkregen. 

Begin juni 2022 is op Noordvoort een paal geplaatst voor het Citizen Science-project ‘Coast Snap’.  Op de paal is een telefoonhouder gemonteerd en er is een bordje met uitleg hoe bezoekers van Noordvoort hun kustfoto's kunnen delen met de onderzoekers. Zo kan iedereen op zijn manier bijdragen aan het in beeld brengen van de natuurontwikkeling langs de kust. 

 
 
 

Dynamisch kustbeheer

In 1990 is door het rijk besloten om de kustlijn te handhaven met zandsuppleties. Ook wordt vanaf 2001 de zandvoorraad van het kustfundament (onderwateroever, strand en duinen) op peil gehouden, om zo mee te kunnen groeien met de zeespiegelstijging. Als het nodig is wordt er dus zand in het kustsysteem gebracht, zodat er geen tekort ontstaat. Een deel van het zand stuift van het strand naar de duinen en zorgt voor ophoging van de zeereep. Ook ontstaan er embryonale duintjes voor de zeereep. Doordat de duinen in het verleden veelal zijn vastgelegd zijn er aaneengesloten, dichtbegroeide zeerepen ontstaan. Deze belemmeren in feite het zandtransport naar de achterliggende duinen. Doorstuiving van zand is dus belangrijk om het kustfundament te versterken.  Kijk voor meer informatie op dynamischkustbeheer.nl. Noordvoort was het thema van de jaarlijkse workshop dynamisch kustbeheer, hier vindt u een impressie van deze dag.

Natura 2000

De Amsterdamse Waterleidingduinen maken deel uit van het Natura 2000-gebied Kennemerland Zuid. Natura 2000 is een netwerk van Europese natuurgebieden van hoge kwaliteit. We hebben voor de zeereep de opgave om te zorgen voor de volgende typen: de embryonale duinen, witte duinen en grijze duinen.

Embryonale duinen zijn de deels begroeide lage duintjes op het strand. Ze vormen de prille fase van duinvorming, die begint met biestarwegras, dat kiemt op het strand en daarna zand begint in te vangen. Tijdens een storm worden ze vaak geheel of gedeeltelijke weggespoeld.

De witte duinen bevinden zich in de buitenste duinen, waar de inwaai van zout en stuivend zand zorgen voor een extreem milieu. Er heeft nog geen bodemontwikkeling plaatsgevonden en de dominante soort is helm. Een goed ontwikkeld type bestaat uit een afwisseling van vitale helmpollen en kaal zand.

Grijze duinen bestaan uit een scala van lage begroeiingen van grassen, kruiden en (korst)mossen. Zonder dynamiek groeien ze uiteindelijk dicht met struiken.

Voor de witte en grijze duinen geldt dat aanvoer van vers zand een voorwaarde is voor een goede ontwikkeling. De kwaliteit van deze typen liet te wensen over omdat de zeereep als het ware ecologisch 'op slot' zat. De 'vitaliserende' ingreep komt dus goed van pas.

Documentatie

2009 Intentieverklaring

2009 Rapport Alkyon veiligheid

2010 OntwerpIngrepenNoordvoort Arens

2011 Voortoets Noordvoort Kruijsen

2013 Noordvoort ontwikkeling flora en vegetatie 1995-2011

2013 Noordvoort Rapportage geomorfologie

2014 Noordvoort Rapportage geomorfologie

2015 Noordvoort Overstuiving

2015 Noordvoort Rapportage geomorfologie

2016 Noordvoort Rapportage geomorfologie

2017 Noordvoort Rapportage geomorfologie

2018 Noordvoort Flora- en vegetatieonderzoek 2011-2017 Ben Kruijsen et al

2020 Noordvoort, situatie 2020 - Bas Arens

Planning

2020

Werkzaamheden derde fase

We hebben 7 nieuwe stuifkuilen gegraven in de zeereep, dit keer bij paal 69 en 70. Met de lessen uit fase 1 zijn ze wat dieper uitgegraven en ook gelijk verbonden met het strand zodat het zand vanaf het strand de duinen kan verstevigen. 

2018/2019

Werkzaamheden tweede fase

Er zijn robuuste palen op het strand geplaatst om de 3 km tussen strandpaal 70 en 73 duidelijk te markeren. Kleine bordjes hierop verleiden wandelaars om over de zeereep te lopen. Daarnaast zijn er nog twee mooie uitzichtpunten bijgeplaatst.

2016

Presentatie plannen tweede fase

Op 26 mei hebben de projectpartners samen de plannen gepresenteerd voor de tweede fase. In deze fase wordt een zonering aangebracht om rust op het strand te krijgen en wandelaars het gebied te laten beleven vanaf een pad over de zeereep.

2015

10.000 euro subsidie Luchterduinenfonds

De Vereniging van Natuur- en Vogelbescherming Noordwijk, de Vogelwerkgroep Zuid-Kennemerland en het IVN Zuid-Kennemerland hebben 10.000 euro gekregen om Noordvoort verder te ontwikkelen. Het geld wordt gebruikt om een plan uit te werken voor de natuurgerichte zonering op het strand.

Planning

2014

Hollandse trekpaarden

Twee oersterke Hollandse trekpaarden hielpen Waternet met het open ploegen van enkele stuifkuilen. Met behulp van een oude, traditionele ploeg op metalen wielen wordt het helm en dauwbraam losgewoeld.

Het werk in het mulle zand is zwaar en uitdagend. De paarden hebben de neiging om de helling op lekker vaart te maken. Dat zorgt ervoor de hun bazen hard moeten werken om de ploeg in het gareel te houden met hun voeten in het mulle zand. Gelukkig doen de paarden niets liever dan dit werk.

Vrijwilligers

Waternet kiest er bewust voor om in de mooie zeereep zo min mogelijk met motorische voertuigen te werken. Na het ploegen wordt de losgewoelde begroeiing met een riek verwijderd. Om de kuilen open te houden gaat een groep vrijwilligers hier regelmatig aan de slag met harken om begroeiing te verwijderen.

Graafmachines

In de vier kuilen ten zuiden van het uitzichtpunt was zoveel helm en dauwbraam teruggekomen dat er toch een graafmachine aan te pas moest komen om dit te verwijderen. We hebben de kuilen meteen iets dieper gemaakt om te kijken of de verstuiving dan wel op gang komt.

Planning

2013

Helm verwijderen

Inclusief een deel van de wortellaag en bodem. Hierdoor kan verstuiving op gang komen. Een deel van de achterblijvende wortels zal opnieuw uitlopen, afhankelijk van de mate van verstuiving.

Struweel verwijderen

Inclusief de bodem en een deel van de wortellaag. Het doel is hetzelfde als bij het verwijderen van de helm.

Struweel klepelen en afvoeren

Wanneer een verstuiving direct aan een dicht begroeid struweel grenst, kan het zand niet doorstuiven en ontstaat op deze grens een duinrug. Door het struweel te klepelen (zonder bodem en wortels te verwijderen) ontstaat een uitloopgebied voor de verstuivingen en kunnen er langere overgangen ontstaan die meer waarde hebben voor de ecologische ontwikkeling.

Ontgraving voor aanpassing reliëf

Op een aantal locaties gaan we het reliëf aanpassen zodat er direct een natuurlijkere zeereepvorm ontstaat. Ook zijn dit aanzetten voor de ontwikkeling van grotere erosieve vormen, met name stuifkuilen en in latere instantie mogelijk kerven. Door dieper te ontgraven worden meer helmwortels verwijderd en neemt de kansrijkdom van de verstuiving toe.

Contact

Neem voor meer inhoudelijke informatie contact op met Annette Piepers van projectgroep Noordvoort.

Voor vragen over monitoring van de verstuiving kunt u terecht bij Maaike Veer van Waternet.

Journalisten kunnen contact opnemen met de gemeente Noordwijk of de gemeente Zandvoort.