Verwijderen Adelaarsvarens
Ruimte maken voor grijs duin
Herstel duingrasland
Dichtbij ingang De Zilk, op het Paardenkerkhof, zijn we najaar 2019 gestart met een pilot met het verwijderen van adelaarsvarens. Hoewel varens op veel plekken van harte welkom zijn, zoals in het bos, nemen ze hier steeds meer plek in ten koste van het open duin. We willen hier graag weer ruimte voor lage grassen, kruiden en mossen. Een rijkdom voor insecten, de blauwvleugelsprinkhaan, kleine parelmoervlinder, heivlinder en verschillende soorten bijen, wespen en kevers. Dit noemen we ook wel grijs duin. Dit open duin met duingraslanden en duindoornstruwelen is in Europa zeldzaam en waardevol. Het wordt bedreigd door dichtgroeien, verruiging, verzuring en vermesting. We moeten en willen hier extra goed voor zorgen.
Tijdspad
In het najaar van 2021 zijn twee velden met adelaarsvarens gemaaid, namelijk de Wei van Sasbergen en het veld tegenover het zweefvliegveld. Deze nieuwe velden zijn samen ongeveer 3 ha. Ook zijn er rond het Paardenkerkhof nog eens 30 nieuwe stuifkuilen aangelegd ter bevordering van de dynamiek in het gebied.
Bestrijden adelaarsvarens met paardenkracht
In 2025 hebben we naast de reguliere werkzaamheden, paarden ingezet om ons te helpen bij het bestrijden van de adelaarsvarens. Deze prachtige werkpaarden van Paard aan het Werk helpen de varens te bestrijden met de speciale varenkneuzer. Deze wals rolt over de varens heen en kneust ze als het ware. Hierdoor worden de vitale reserves van de wortelstok uitgeput waardoor de groei uiteindelijk sterk wordt verzwakt.
De voordelen hiervan zijn onder meer: minder uitstoot van machines en de wendbaarheid van de paarden. Ze kunnen makkelijk op plekken komen waar machines niet bij kunnen. En er ontstaat een ideaal zaaibed voor duineigen bloemen, grassen en bomen.
Maaien en verwijderen
In 2019 zijn we gestart met het aanpakken van velden met adelaarsvarens met een omvang van samen 1,5 ha. In 2020 hebben we nog eens 2 ha adelaarsvarens gemaaid. Een van de velden ligt in het zuidoostelijke deel van het Paardenkerkhof en grenst aan 't Heitje. Rondom dit veld met adelaarsvarens komen plukjes heide op. Door de adelaarsvarens weg te halen verwachten we dat de heide hiervan profiteert.
Gedurende het groeiseizoen van mei tot oktober worden de velden met adelaarsvarens maandelijks gemaaid met een klepelmaaier.
Adelaarsvarens hebben een flinke wortelstok waar ze hun energie uit halen om steeds weer op te komen. Met deze vele maaibeurten putten we de wortelstokken uit waardoor de varens uiteindelijk stoppen met groeien. Zo krijgen kenmerkende planten van het grijze duin weer de ruimte. Ook hebben we in het najaar van 2020 een tiental stuifkuilen aangelegd zodat we de gewenste vegetatie extra helpen. Het grijze duin profiteert van vers stuivend zand.
Mede mogelijk gemaakt
Dit project werd mede mogelijk gemaakt door de provincie Zuid-Holland en is onderdeel van de (voormalige) Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) en het Natura 2000-beheerplan. Stikstof zorgt ervoor dat de natuur sneller verruigt en dichtgroeit, waardoor bijzondere duinplanten het moeilijk krijgen. Met deze bijdrage kunnen we het tij keren en de natuur weer robuuster maken.
