Nieuws

[Update 1 september 2023]

We hebben veel vragen en meldingen gekregen over de hoornaars. Na advies van de gespecialiseerde imker is het nest vandaag verwijderd. Het bleek uiteindelijk om één nest te gaan. Deze is verwijderd omdat het te dicht en laag in een boom bij het wandelpad was gemaakt. Wandelaars kunnen wel uitwijken, maar rolstoelgebruikers en ouders met kinderen in wandelwagens kunnen dit niet. Het nest is hier nu weg, maar hoornaars zitten ook op andere plekken in het duin, dus blijf alert als u struint. 

[Het bericht van 28 augustus:]

Dicht bij de ingang Panneland zijn langs het wandelpad (de Beukenlaan op de wandelkaart) Europese hoornaars gesignaleerd. Deze wespensoort heeft een slechte naam, vanwege het grote lijf met zijn forse gele en oranjerode kop en lange steekangel. Een zwaargewicht kickbokser onder de vederlichte gewone wesp. Toch vinden kenners het de vriendelijkste wespensoort.

Geen fijne plek

Hoornaars zijn niet zo geïnteresseerd in de mens. Pas als zijn nest wordt bedreigd, wordt de hoornaar agressief. Dat kan al als je door of langs de aanvliegroute van een nest wandelt. Je hoort ze bijna niet, merkt ze niet op, terwijl ze echt nare stekers kunnen worden.
Normaal laten we wespen gewoon hun natuurlijke gang gaan in het duin, maar deze hoornaars hebben helaas niet een fijne plek uitgekozen. 

Nest weg en oppassen

Op vrijdag 1 september zal daarom een gespecialiseerde imker de hoornaarnesten verwijderen langs dit veelgebruikte wandelpad.
Tot die tijd is het dus oppassen op dit pad en is het beter om een bochtje om te lopen.

Lees hier meer over de leefwijze van de Europese hoornaar. Op het kaartje staan met gele bollen de locaties van de bomen met de nesten. Langs het pad zijn waarschuwingsbordjes geplaatst. 

Beperktere bereikbaarheid AWD en de parkeerterreinen op en rond 25, 26 en 27 augustus 2023.

De verkeerssituatie rondom Zandvoort/Haarlem is vanwege de Dutch Grand Prix (DGP) aangepast. Hierdoor zijn de Amsterdamse Waterleidingduinen in de dagen rond en tijdens het weekend van de DGP minder goed bereikbaar.

Bezoekers AWD welkom

Wilt u op die dagen juist graag de rust en ruimte van de AWD opzoeken? U bent van harte welkom, maar kom als dat kan met de fiets, het openbaar vervoer of lopend. Vanwege de verkeersdrukte in de regio zijn onze vier hoofdingangen en de parkeerterreinen tijdens de DGP-dagen minder goed bereikbaar. Dat geldt zeker voor ingang Zandvoortselaan, die aan een van de toegangswegen richting Zandvoort ligt.

Geen doortocht bezoekers DGP

Bij ingang Oranjekom/Oase is tijdens de DGP-dagen alleen het parkeerterrein beschikbaar aan de kant van de ingang met de betaalautomaten. Er zijn hier dus minder plaatsen om te parkeren.
Voor onze parkeerterreinen geldt dat er alleen geparkeerd kan worden voor een bezoek aan de AWD. Bij alle ingangen zullen beveiligers staan om iedereen daarop te wijzen.

Hoe en wat over de DGP

Op de website van de Dutch Grand Prix staat alle informatie over het programma en de verkeersmaatregelen.

Na een regenachtig voorjaar en een zware zomerstorm, kunnen we deze dagen weer volop genieten van warm zomerweer! De duinnatuur is erop voorbereid want die  heeft overal de parasol al opengezet. Deze grote parasolzwam laten we natuurlijk rustig staan en zetten ons eigen hoedje op om ze te bewonderen.

Wauw voor de wouw

We kunnen ook weer even bijkomen van een unieke waarneming afgelopen weekend op 12 augustus. De grijze wouw vloog voor het eerst over de AWD! De gelukkige fotograaf die samen met de boswachter de prachtige vogel spotte, heeft de foto van de vlucht op onze website geplaatst. 

Voorheen dwaalgast

De grijze wouw was tot ongeveer 2015 een dwaalgast, die vrijwel nooit in Nederland werd gezien. Vanuit Afrika heeft de soort zijn broedgebied naar het noorden uitgebreid. Eerst in Spanje en Portugal en inmiddels broedt hij ook al in het noorden van Frankrijk. Vogelkenners verwachten dat de grijze wouw over niet al te lange tijd ook in Nederland zal broeden.

kijk voor alle meldingen van de grijze wouw op Waarnemingen.nl.

De eerste tekenen van de komende bronsttijd zijn er al: damherten die de bast van hun gewei afvegen. Nadat de herten hun geweistangen hebben afgeworpen (in het vroege voorjaar), groeit het nieuwe gewei snel weer aan. Dat gebeurt op de aanhechtingen boven op de kop, de rozenstokken.

Fluweelzacht

Het bijna fluweelzachte harige velletje dat op het gewei zit, sterft af als het gewei is verbeend en hard is geworden. De afgestorven basthuid gaat natuurlijk jeuken. Het hert wil daar graag snel vanaf.
Daarom zie je de komende tijd herten met lappen afgestorven basthuid, die aan het gewei hangen. Ze vegen met hun gewei langs bomen om van die huid en de jeuk verlost te worden. Het is een beetje een bloederig gezicht, maar ook komisch als de kop bijna onder het vel verdwijnt.

Schoffelgewei op sterkte

Als de basthuid eraf is, zie je bij de oudere herten het krachtige schoffelgewei, met de platen tussen de uiteinden. Dan is het gewei sterk genoeg voor de spectaculaire gevechten tijdens de bronst in oktober.

Nu is het de mooiste tijd om de keizersmantel te zien fladderen door het duin. De vlinder houdt van rustig ietsje koeler zomerweer met natuurlijk wel de zon erbij. De keizersmantel gedijt goed op bloeiende planten, want het is een ware nectarliefhebber. 

Tellingen

In de AWD zijn we nu op verschillende telgebieden de aantallen aan het tellen. En de eerste tellingen geven redelijke aantallen weer. We mogen dus voorzichtig optimistisch zijn dat de keizersmantel zich weer vaker hier laat zien.

Weer terug

De Vlinderstichting concludeert ook dat deze vlinder weer terug is in Nederland en voorzichtig met een opmars bezig is. De keizersmantel zie je vooral op open plekken in het bos en langs kanalen in de binnenduinen met jacobskruiskruid. De vlinders zetten hun eitjes af bij bosviooltjes, dat de waardplant is voor de rupsen. Het lijkt erop dat deze prachtige parelmoervlinder zich prima thuis voelt in de AWD.

Lees hier het bericht 'Keizersmantel herovert Nederland' van de Vlinderstichting.

[Update 5-9-2023] Er zijn in de afgelopen telperiode 350 exemplaren geteld. Dit is een mooi gemiddelde van de afgelopen vijf jaar.

In de natuurpodcast Tierelier van deze week wandelen IVN'ers Ronald Cassee en Eric van Bakel exclusief en oplettend door exclosures in de AWD. Dat mag voor een keertje. Binnen de exclosures op het Groot Zwarteveld vertellen Waternetters Mark van Til (ecoloog) en Gerard Scholten (boswachter) waarom deze exclosures er zijn.

Bloei zonder vraat

We doen er onderzoek, monitoren, nemen bodemmonsters en verzamelen zo waardevolle gegevens over natuurbeheer en -ontwikkeling. Allerlei duineigen planten, grassen en kruiden bloeien er, zoals liguster, parnassia, orchidee en wilde tijm. Damherten kunnen er niet bij en deze afgesloten gebieden dus niet kaalvreten.

Duinlandschap van straks

De exclosures laten de kracht en biodiversiteit van het duinlandschap zien. Als straks alles weer in balans is, halen we de hekken weg en verwachten we dat het hele duin er zo uit zal zien.

Beluister de podcast op Spotify

Meer over de exclosures

We zijn nog wel even bezig met de nasleep van zomerstorm Poly van woensdag 5 juli 2023. Veel loofbomen, vol in het blad en daardoor grote windvangers, hebben schade opgelopen of zijn omgevallen. 

Paden vrijgemaakt

Inmiddels zijn de omgewaaide bomen die de paden blokkeerden verwijderd waardoor deze weer toegankelijk zijn. Ook is ervoor gezorgd dat de doorstroom van het water in de kanalen en geulen voor de drinkwatervoorziening niet wordt belemmerd door drijvende takken of omgevallen bomen.

Advies: blijf alert!

Ons advies is nog steeds: blijf alert! Verstandig is om voorlopig zoveel mogelijk op de paden te blijven. Als u wel gaat struinen, houd er dan rekening mee dat er altijd nog takken naar beneden kunnen vallen. Zeker ook als er de komende tijd soms een sterke (zee)wind over het duin waait. 

Hout blijft in het duin

We hebben vragen gekregen wat er met het hout gebeurt. Alles blijft achter in het duin, als leef- en schuilplek voor onder andere insecten, muizen en vogels. 

Meldingen

Meldingen in verband met de stormschade kunt u doorgeven aan het bezoekerscentrum.
Klik hier voor de gegevens van onze bereikbaarheid voor meldingen.

Zomerstorm Poly is vandaag op 5 juli flink tekeer gegaan in de Amsterdamse Waterleidingduinen. Nadat code rood voor de regio werd afgeschaald konden we de schade opnemen. Op veel plekken in de AWD zijn gevaarlijke situaties ontstaan door loshangende takken en omgevallen bomen. Er wordt met man en macht gewerkt om alles op te ruimen en ervoor te zorgen dat alles weer veilig is.

Advies: nog niet de duinen in

De weersvoorspelling na deze storm zijn zomers, maar we adviseren dringend om morgen nog niet de duinen in te gaan. Er is geen stilte na de storm. Onder andere met een hoogwerker zullen de grootste obstakels op de paden en op een aantal plaatsen in het water worden weggehaald.

Blijf alert

Ook na het opruimen kunnen de komende tijd loshangende takken nog naar beneden vallen, dus blijf hierop alert als u na morgen het duin bezoekt. We rekenen op uw medewerking en begrip. 

Nu de temperaturen stijgen en de droogte toeneemt, zijn we extra alert op het risico van natuurbranden. In de AWD is het maken van open vuur sowieso verboden en de veiligheidsregio's hebben dit nu in vrijwel alle natuurgebieden verboden. We vragen u om ook extra alert te zijn, zodat we samen het ontstaan van natuurbranden kunnen voorkomen.

Brand kent geen grenzen

Natuurgebieden staan niet los van elkaar of van de omgeving. En een brand laat zich niet tegenhouden door een afrastering. Daarom hebben we geregeld overleg en afstemming met onze buren (PWN, Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten, Landschappen Noord- en Zuid-Holland), omliggende gemeenten en de Veiligheidsregio Kennemerland. We houden ook gezamenlijk oefeningen in het kader van brandpreventie.

Bescherming drinkwater

Hoewel er relatief veel water aanwezig is in de AWD, is het ook hier al langere tijd droog. De kans is dan ook aanwezig dat een natuurbrand ontstaat. Een natuurbrand kan zich in droge periodes snel en onvoorspelbaar ontwikkelen, zeker bij harde wind.

Om te zorgen dat het drinkwater in het duin niet vervuild wordt met gewoon bluswater elders vandaan, is er met de brandweer afgesproken dat er alleen met water uit de duinen geblust wordt. Gelukkig is er daarvan voldoende op voorraad, maar hopelijk zullen we het nooit nodig hebben!

Op het veldje bij Panneland is voor het SPRING-project van Naturalis een insectenval geplaatst in de vorm van een tentje. Naturalis, het Nederlands Centrum voor Biodiversiteit, doet hier onderzoek naar bestuivers van planten.

Dit gebeurt met klassieke vangmethodes. Vrijwilligers 'oogsten' de vangst in het tentje en een aantal insecten wordt meegenomen voor het onderzoek. Dit tentje blijft tot eind van de zomer staan.

Piramides in exclosures

Er staan meer bijzondere meetinstrumenten in het duin waarmee onderzoek wordt gedaan naar de biodiversiteit. Misschien zijn de zwarte piramides in de exclosures u al opgevallen. Dit zijn ook insectenvallen. Veel insecten zitten een deel van hun leven in de bodem en kruipen er op een gegeven moment uit. Wat binnen de vierkante meter van de piramide uitkruipt, komt uiteindelijk bovenin in het potje terecht. Die gevangen insecten gaan ook weer mee voor onderzoek.  

Innovatief met camera

Binnen een ander project van Naturalis (ARISE) wordt gewerkt aan een innovatieve methode met zogenaamde Diopsis camera's. Deze maken foto’s waarmee de insecten zonder ze te vangen geclassificeerd kunnen worden. Na de testfase start dit onderzoek ook in de AWD. Binnenkort leest u er meer over. 

Meer over het SPRING-project

Meer over ARISE en de camera's