Nieuws

Niet alleen de damherten zijn in deze periode van het jaar druk bezig. Na het broedseizoen pakken we noodzakelijke werkzaamheden in het duin weer op. Een opsomming daarvan is te lezen op pagina 14 van het herfstnummer van Struinen. 

Deze week is gestart met het herbestraten van de Lindenberghweg, omdat de klinkers wijken en verzakken. Deze weg ligt op de blauwe route vanaf Panneland en loopt vanaf het Nieuw Kanaal naar het pompgebouw bij het Oosterkanaal. 

Handmatig

De weg wordt handmatig herbestraat, dit klinkerpatroon kan niet machinaal worden gelegd. Een flinke klus dus die ook een ruime tijd in beslag neemt. De klinkers zullen waar het kan allemaal worden hergebruikt. 

We proberen de overlast zoveel mogelijk te beperken. Daarom wordt per tracé gewerkt. Wandelaars kunnen eromheen lopen, voor rolstoelgebruikers kijken we ter plekke naar een oplossing met rijplaten. 

Het zal iedereen die regelmatig bij ingang Oranjekom/Oase komt niet zijn ontgaan: een van de grote beuken staat er niet al te florissant bij. Het ging al langer niet zo goed met de boom, maar sinds storm Poly gaat de aftakeling wel heel erg snel.

Scheefgroei

Het grootste probleem komt niet door deze afstervende beuk, maar door zijn scheefgroeiende buurman. Deze scheefstaande beuk (het dichtst bij het woonhuis) staat al 15 jaar onder toezicht van een boomverzorger. De scheefstand van de boom mag namelijk niet verergeren, want dan kan deze omvallen op de woning. Bij controles is er af en toe gesnoeid om wat massa uit de boomkroon te halen. Tot deze zomer was dat voldoende om de situatie veilig te houden.

Aftakeling wortelpakket

Met het afsterven van de ene beuk komt daar verandering in. Het sterke wortelpakket dat de scheefstaande beuk op z’n plek houdt takelt namelijk ook af. Daarmee bestaat het risico dat de scheefstaande beuk op korte termijn instabiel wordt en omvalt.
Samen met de boomverzorger hebben we verschillende scenario’s doorgenomen. Er is besloten om de scheefstaande beuk zover terug te snoeien dat deze niet meer op het huis kan vallen. Dat gebeurt deze week. Er zal dus alleen een bijna kale stam overblijven. Het blijkt helaas niet mogelijk om de beuk te sparen, omdat de veiligheid dan in het geding komt.

Nieuw leven

Ook de afstervende beuk zal een snoeibeurt krijgen. In dit geval willen we voorkomen dat er takken uitbreken en op de drukbezochte toegangsweg van de ingang vallen. Daarna laten we de bomen voorlopig met rust. Zwammen en insecten zullen bijdragen aan de verdere afbraak van de twee beuken. Zo dragen de beuken weer bij aan het ontstaan van nieuw leven.

We hebben beukennootjes van deze beuken geoogst. Hopelijk lukt het om in de toekomst hiermee twee nakomelingen van deze bijzonder markante en beeldbepalende beuken op dezelfde plek aan te planten.

Er is weer veel werk te doen in het duin. Deze en komende paar weken zijn we bezig met afvoer van ruim 10.000 m3 ingedroogde baggerspecie. Deze baggerspecie is afkomstig uit een aantal geulen in het infiltratiegebied, die afgelopen winter zijn drooggelegd en uitgebaggerd.

Te rijke baggerspecie

De geulen zijn een soort koffiefilter waar het rivier- en regenwater doorheen zakt en zo door bacteriën wordt gezuiverd. De drab die op het zand achterblijft halen we weg zodat de geul weer zijn werk kan doen. Voor deze baggerspecie is geen plek in het duin want het zit te vol met rijke voedingsstoffen. Dus voeren we dit af naar bedrijven die deze rijke bagger als grondstof voor andere producten zullen hergebruiken, bijvoorbeeld voor tuinaarde. 

Open poelen

Het poelenbeheer is ook een jaarlijks terugkerende bezigheid in de AWD. Dit jaar schonen we enkele poelen die volledig met riet of waterplanten begroeid zijn geraakt op het Eiland van Rolvers.
Lees meer over dit poelenbeheer op de projectpagina. 

Zwaar verkeer

Voor het afvoeren van de baggerspecie rijden er nu een paar weken lang op werkdagen twaalf zware vrachtwagens heen en weer van het baggerdepot naar uitgang Oranjekom/Oase (zie de rode lijn op het kaartje). Dit kan voor overlast zorgen. Bij de transportroute zijn waarschuwingsbordjes 'Pas op, zwaar transport' geplaatst. 

Voor veel kinderen is kraanwater vanzelfsprekend. We staan er niet dagelijks bij stil wat er allemaal moet gebeuren om schoon drinkwater uit de kraan te krijgen. Twee derde van het drinkwater voor Amsterdam en omgeving wordt door Waternet gezuiverd in de AWD.

Leer zelf over kraanwater

Op zondag 24 september van 13.00 tot 16.00 uur kunt u zien hoe de drinkwaterzuivering in zijn werk gaat. Op die dag staan bij bezoekerscentrum De Oranjekom en op de Vinkenbaan allerlei proefjes opgesteld van ons educatieprogramma Waterpret met Waternet. Hier kan iedereen ontdekken wat er allemaal bij komt kijken om water te zuiveren en schoon drinkwater te produceren. Vrijwilligers begeleiden en geven uitleg bij de proefjes. Dus kom gezellig langs!

Waterdiertjes zoeken en wandelen

Op deze dag kunnen kinderen met de boswachter ontdekken welke waterdiertjes er in het water leven. De boswachter legt uit waarom dat goed is voor de natuur en waarom die diertjes straks niet meer in het kraanwater zitten. Ook is er een leerzame waterwandeling onder begeleiding van een natuurgids. 

Aanmelden voor Waterdiertjes zoeken.

Aanmelden voor de Waterwandeling.

Gezond en duurzaam

Deze zondag is een leuke en leerzame voorbereiding op de Nationale Kraanwaterdag op  27 september. Want schoon kraanwater is het gezondste en meest duurzame drankje voor iedereen. De Nationale Kraanwaterdag is een initiatief van alle Nederlandse drinkwaterbedrijven. Kijk op www.kraanwaterdag.nl voor meer informatie.

Op deze bijzondere zwoelwarme nazomer is het voor mens en dier wel wat afzien in het duin. De natuur in de AWD heeft veel minder last van deze regenloze omstandigheden, want er is voldoende water in de waterleidingduinen. Waternet zorgt ervoor dat de waterwinning onverminderd door kan gaan en dat de waterstand van het Natura 2000-gebied op het juiste peil blijft. 

Vraatwerende doornappel

En er groeit en bloeit nog van alles. Zoals de prachtige paarse en witte trompetvormige bloemen van de doornappel. De naam klinkt als muziek in de oren. Toch is hij geen appeltje voor de dorst, want alles aan deze eenjarige plant is giftig. Hij bevat alkaloïden, dit zijn natuurstoffen die kunnen inwerken op het centrale zenuwstelsel van mens en dier. Deze stoffen zijn vraatwerend, dus damherten laten ze staan.

Ruwe bolsters

De plant doet het goed op omgewoelde grond. Je ziet ze bijvoorbeeld bij het mulle zand van het ruiterpad. Als de plant kiemt, groeit hij uit tot ongeveer een meter hoog met grote donkergroene bijna driehoekige bladeren en dus die trompetbloemen. Daarna zet de plant vrucht. Deze groene stekelige ruwe bolsters lijken op de vruchten van de tamme kastanje, maar zijn dus ook giftig. 

Kiemkrachtig

Als de vrucht rijp is, springt hij open en verspreidt de zaden. Meestal ook voortgeblazen door de wind. De plant sterft daarna af. De zaden vallen op nieuwe plekken neer en zijn heel kiemkrachtig. In het volgende zomerseizoen steken ze de trompetten weer in de lucht.  

[Update 1 september 2023]

We hebben veel vragen en meldingen gekregen over de hoornaars. Na advies van de gespecialiseerde imker is het nest vandaag verwijderd. Het bleek uiteindelijk om één nest te gaan. Deze is verwijderd omdat het te dicht en laag in een boom bij het wandelpad was gemaakt. Wandelaars kunnen wel uitwijken, maar rolstoelgebruikers en ouders met kinderen in wandelwagens kunnen dit niet. Het nest is hier nu weg, maar hoornaars zitten ook op andere plekken in het duin, dus blijf alert als u struint. 

[Het bericht van 28 augustus:]

Dicht bij de ingang Panneland zijn langs het wandelpad (de Beukenlaan op de wandelkaart) Europese hoornaars gesignaleerd. Deze wespensoort heeft een slechte naam, vanwege het grote lijf met zijn forse gele en oranjerode kop en lange steekangel. Een zwaargewicht kickbokser onder de vederlichte gewone wesp. Toch vinden kenners het de vriendelijkste wespensoort.

Geen fijne plek

Hoornaars zijn niet zo geïnteresseerd in de mens. Pas als zijn nest wordt bedreigd, wordt de hoornaar agressief. Dat kan al als je door of langs de aanvliegroute van een nest wandelt. Je hoort ze bijna niet, merkt ze niet op, terwijl ze echt nare stekers kunnen worden.
Normaal laten we wespen gewoon hun natuurlijke gang gaan in het duin, maar deze hoornaars hebben helaas niet een fijne plek uitgekozen. 

Nest weg en oppassen

Op vrijdag 1 september zal daarom een gespecialiseerde imker de hoornaarnesten verwijderen langs dit veelgebruikte wandelpad.
Tot die tijd is het dus oppassen op dit pad en is het beter om een bochtje om te lopen.

Lees hier meer over de leefwijze van de Europese hoornaar. Op het kaartje staan met gele bollen de locaties van de bomen met de nesten. Langs het pad zijn waarschuwingsbordjes geplaatst. 

Beperktere bereikbaarheid AWD en de parkeerterreinen op en rond 25, 26 en 27 augustus 2023.

De verkeerssituatie rondom Zandvoort/Haarlem is vanwege de Dutch Grand Prix (DGP) aangepast. Hierdoor zijn de Amsterdamse Waterleidingduinen in de dagen rond en tijdens het weekend van de DGP minder goed bereikbaar.

Bezoekers AWD welkom

Wilt u op die dagen juist graag de rust en ruimte van de AWD opzoeken? U bent van harte welkom, maar kom als dat kan met de fiets, het openbaar vervoer of lopend. Vanwege de verkeersdrukte in de regio zijn onze vier hoofdingangen en de parkeerterreinen tijdens de DGP-dagen minder goed bereikbaar. Dat geldt zeker voor ingang Zandvoortselaan, die aan een van de toegangswegen richting Zandvoort ligt.

Geen doortocht bezoekers DGP

Bij ingang Oranjekom/Oase is tijdens de DGP-dagen alleen het parkeerterrein beschikbaar aan de kant van de ingang met de betaalautomaten. Er zijn hier dus minder plaatsen om te parkeren.
Voor onze parkeerterreinen geldt dat er alleen geparkeerd kan worden voor een bezoek aan de AWD. Bij alle ingangen zullen beveiligers staan om iedereen daarop te wijzen.

Hoe en wat over de DGP

Op de website van de Dutch Grand Prix staat alle informatie over het programma en de verkeersmaatregelen.

Na een regenachtig voorjaar en een zware zomerstorm, kunnen we deze dagen weer volop genieten van warm zomerweer! De duinnatuur is erop voorbereid want die  heeft overal de parasol al opengezet. Deze grote parasolzwam laten we natuurlijk rustig staan en zetten ons eigen hoedje op om ze te bewonderen.

Wauw voor de wouw

We kunnen ook weer even bijkomen van een unieke waarneming afgelopen weekend op 12 augustus. De grijze wouw vloog voor het eerst over de AWD! De gelukkige fotograaf die samen met de boswachter de prachtige vogel spotte, heeft de foto van de vlucht op onze website geplaatst. 

Voorheen dwaalgast

De grijze wouw was tot ongeveer 2015 een dwaalgast, die vrijwel nooit in Nederland werd gezien. Vanuit Afrika heeft de soort zijn broedgebied naar het noorden uitgebreid. Eerst in Spanje en Portugal en inmiddels broedt hij ook al in het noorden van Frankrijk. Vogelkenners verwachten dat de grijze wouw over niet al te lange tijd ook in Nederland zal broeden.

kijk voor alle meldingen van de grijze wouw op Waarnemingen.nl.

De eerste tekenen van de komende bronsttijd zijn er al: damherten die de bast van hun gewei afvegen. Nadat de herten hun geweistangen hebben afgeworpen (in het vroege voorjaar), groeit het nieuwe gewei snel weer aan. Dat gebeurt op de aanhechtingen boven op de kop, de rozenstokken.

Fluweelzacht

Het bijna fluweelzachte harige velletje dat op het gewei zit, sterft af als het gewei is verbeend en hard is geworden. De afgestorven basthuid gaat natuurlijk jeuken. Het hert wil daar graag snel vanaf.
Daarom zie je de komende tijd herten met lappen afgestorven basthuid, die aan het gewei hangen. Ze vegen met hun gewei langs bomen om van die huid en de jeuk verlost te worden. Het is een beetje een bloederig gezicht, maar ook komisch als de kop bijna onder het vel verdwijnt.

Schoffelgewei op sterkte

Als de basthuid eraf is, zie je bij de oudere herten het krachtige schoffelgewei, met de platen tussen de uiteinden. Dan is het gewei sterk genoeg voor de spectaculaire gevechten tijdens de bronst in oktober.

Nu is het de mooiste tijd om de keizersmantel te zien fladderen door het duin. De vlinder houdt van rustig ietsje koeler zomerweer met natuurlijk wel de zon erbij. De keizersmantel gedijt goed op bloeiende planten, want het is een ware nectarliefhebber. 

Tellingen

In de AWD zijn we nu op verschillende telgebieden de aantallen aan het tellen. En de eerste tellingen geven redelijke aantallen weer. We mogen dus voorzichtig optimistisch zijn dat de keizersmantel zich weer vaker hier laat zien.

Weer terug

De Vlinderstichting concludeert ook dat deze vlinder weer terug is in Nederland en voorzichtig met een opmars bezig is. De keizersmantel zie je vooral op open plekken in het bos en langs kanalen in de binnenduinen met jacobskruiskruid. De vlinders zetten hun eitjes af bij bosviooltjes, dat de waardplant is voor de rupsen. Het lijkt erop dat deze prachtige parelmoervlinder zich prima thuis voelt in de AWD.

Lees hier het bericht 'Keizersmantel herovert Nederland' van de Vlinderstichting.

[Update 5-9-2023] Er zijn in de afgelopen telperiode 350 exemplaren geteld. Dit is een mooi gemiddelde van de afgelopen vijf jaar.