Nieuws

Deze week valt de nieuwe editie van het magazine Struinen thuis op de mat bij abonnees. En niet zo maar een nieuwe editie! Het magazine heeft een make-over gehad naar aanleiding van de resultaten van een lezersonderzoek onder de abonnees.

Helemaal nieuw dus. Niet voor niets heeft deze editie het thema 'nieuw leven' meegekregen. 

Wat staat erin?

In deze editie meer over bewoners van de AWD, onder meer kevers, libellen en roofvogels. Ook in dit nummer een artikel over begrazing van het duin door koeien die door middel van 'virtual fencing' binnen een bepaald gebied blijven. Dit gebeurt op basis van gps. De AWD is het eerste natuurgebied in Nederland waar deze virtual fencing met koeien wordt toegepast. Verder een artikel over 'groen en blauw-educatie' en een reportage over bunkers in het duin.

Nieuwe combinatie

Het papieren magazine verschijnt voortaan twee keer per jaar en wordt aangevuld met een e-mailnieuwsbrief waarin we meer actualiteiten belichten. 

Klik hier om het magazine als pdf te lezen. De volgende editie zal ver in het najaar 2025 verschijnen.

Op donderdag 10 en vrijdag 11 juli wordt er dichtbij ingang De Zilk, op het Paardenkerkhof, gewerkt aan het verwijderen van adelaarsvarens.

Zorg voor open duin

Hoewel varens op veel plekken van harte welkom zijn, zoals in het bos, nemen ze hier steeds meer plek in ten koste van het open duin. We willen hier graag weer ruimte voor lage grassen, kruiden en mossen. Dit open duin met duingraslanden en duindoornstruwelen is in Europa zeldzaam en waardevol. Het wordt bedreigd door dichtgroeien, verruiging, verzuring en vermesting. We moeten en willen hier extra goed voor zorgen.

Paard en varenkneuzer

Dit doen we door de varens zelf te maaien, maar we krijgen hierbij ook hulp van echte paardenkracht. Deze prachtige werkpaarden van Paard aan het Werk helpen de varens te bestrijden met de speciale varenkneuzer. Deze wals rolt over de varens heen en kneust ze als het ware. Hierdoor worden de vitale reserves van de wortelstok uitgeput waardoor de groei uiteindelijk sterk wordt verzwakt. De voordelen hiervan zijn onder meer: minder uitstoot van machines en de wendbaarheid van de paarden. Ze kunnen makkelijk op plekken komen waar machines niet bij kunnen. En er ontstaat een ideaal zaaibed voor duineigen bloemen, grassen en bomen.

Paard in actie zien

Daar komt bovenop dat het voor bezoekers leuk is om deze werkpaarden in actie te zien. Vind je het leuk om de paarden aan het werk te zien? Dat kan op 10 en 11 juli in de buurt van ingang De Zilk. Zie bijgaand kaartje.

Het wordt een gezellige beestenboel ik de AWD. Vanaf maandag 30 juni lopen er niet alleen koeien rond in het gebied, de schaapskudde komt ook weer terug! De kudde zal net als vorig jaar de hele zomer worden ingezet om ons te helpen bij het begrazen van het bijzondere Natura 2000-gebied.

Waarom schapen?

De inzet van een schaapskudde maakt deel uit van een begrazingsplan voor de AWD. Een variatie van verschillende soorten grazers is nodig voor het herstel van de biodiversiteit. De damherten waren lange tijd de enige grazers in de AWD. En ze waren er ook nog eens met heel veel. Damherten zijn eigenwijs en kieskeurig. Ze bepalen zelf waar ze grazen en ze eten het liefst bloeiende kruiden en jonge planten. Juist die kruiden en planten zijn belangrijk voor het leven van andere dieren, insecten en vogels.

Nu het aantal damherten door actief beheer is afgenomen, neemt de verruiging (vergrassing en struiken) op plekken toe. Andere grazers zijn nodig om dat aan te pakken. De konijnen doen al op kleine schaal hun goede graaf- en graaswerk en de schapen en koeien zullen dat ook gaan doen. Want schapen en koeien zijn te sturen, dus die mogen aan de slag op de stukken waar te veel gras staat.

Ook dit jaar werken we weer samen met de herder en de kudde Kempische heideschapen van Rinnegom Landschapsbeheer. Vanaf maandag 30 juni zal de kudde op vooraf door ons uitgekozen percelen het maaiwerk op een natuurlijke manier voor ons uitvoeren. De kudde gaat van start op het Kraaienveld, ten westen van Ingang Zandvoortselaan.

Vind je het leuk om de schaapskudde van dichtbij te bekijken? Dat kan! We zullen regelmatig laten weten waar in de AWD de kudde zich bevindt. De herder kan je altijd meer vertellen over de kudde en het werk dat de schapen voor ons doen.

Op 19 juni zijn de koeien weer terug in de AWD. In april waren we al gestart met vijf koeien op het Eiland van Rolvers om dat gebied te begrazen. Maar dat stelletje nam het met de verblijfsregels niet zo nauw. Ze kenden de grenzen niet van het eiland. Dus maakten ze dagelijks verschillende uitstapjes. Even uitrusten bij de Renbaan of afkoelen in de toevoersloot. Dat was niet de bedoeling, dus deze avonturiers mochten terug naar de boer-eigenaar.

Innovatief project

De koeien die nu weer terugkomen, kennen hun grenzen wél, want dat is ze aangeleerd. Zo kunnen ze gericht worden ingezet om specifieke vergraste gebieden te begrazen en de grassen te eten die de herten laten staan. De koeien maken deel uit van een innovatief project dat 'virtual fencing' heet. De AWD is het eerste natuurgebied in Nederland dat experimenteert met runderbegrazing met behulp van deze technologie. 

Halsbandkoeien

We maken gebruik van de technologie van het bedrijf Collie. Koeien dragen een halsband met gps, kompas, speaker en zonnepaneel. Om het gebied waar ze mogen grazen, loopt een digitale grens. Naderen ze die grens, dan horen ze een piepje. Lopen ze te ver door, dan krijgen ze een milde prikkel. Zo leren ze al bij een eerste piepje binnen die grenzen te blijven. De halsbanden zijn overigens niet vergelijkbaar met de verboden stroomhalsbanden voor honden, maar geven een lichtere prikkel dan schrikdraad.

De techniek is uitgebreid getest bij boerenbedrijven, maar voor natuurgebieden is ze nieuw. We zullen de komende tijd monitoren hoe het systeem werkt in de AWD. Op het Zeeveld (ten zuidwesten van het infiltratiegebied) is daarom nog wel in deze pilotfase afrastering aangebracht. Koeien kunnen er niet uit, mensen er wel in via de opstappaaltjes of wildroosters. Blijf, zoals met alle dieren, wel op afstand van de koeien. 

Waarom ook alweer koeien?

Koeien maken deel uit van het grote begrazingsplan voor de AWD. Zij gaan met hun specifieke graasgedrag verruiging en vergrassing tegen. Verschillende grazers zorgen ervoor dat duineigen planten de kans krijgen om te groeien. Zo kan de kwetsbare duinnatuur zich weer herstellen. 

Het begrazingsplan wordt mede mogelijk gemaakt door subsidies van de provincies Noord- en Zuid-Holland met als doel het herstel en behoud van de biodiversiteit in de Noord-Hollandse Natura 2000-gebieden. 

Meer over het begrazingsplan voor herstel van de biodiversiteit

Nog een maand, dan kunnen we de maatregelen voor het broedseizoen weer versoepelen. Het broedseizoen eindigt 'officieel' op 15 juli. Dan staan alle dieren die dit seizoen geboren zijn wel op eigen poten of zijn uitgevlogen.

Tot die tijd zullen wandelaars die ervoor kiezen om van de vaste paaltjesroutes af te stappen, nog de tijdelijke verbodsborden op hun struinroute tegenkomen. Soms betekent dat een heel stuk omlopen of omkeren en hetzelfde pad weer teruglopen. 

Recht van de sterksten

Die borden staan er niet voor niets. Dit broedseizoen geven we extra aandacht aan de vossen. Achter die borden kunnen zij in alle rust en ongestoord hun welpen vossengedrag aanleren. Zij moeten dus leren jagen. Er geldt het recht van de sterksten en zo blijft de natuur in balans.

Onverwachte afsluitingen

Omdat de dieren het gebied gaan verkennen en hun eigen territorium innemen, worden de verbodsborden met regelmaat verplaatst. Dan kan het dus voorkomen dat een brug (zoals die op de foto) wordt afgesloten, terwijl dat een dag ervoor nog niet aan de orde was. En misschien is de brug over een paar dagen wel weer te betreden. We kunnen het niet van tevoren aankondigen. 

De komende paar weken kunt u dus nog tijdelijke afsluitingen in verband met het broedseizoen op uw struinpad tegenkomen. 

In de Amsterdamse Waterleidingduinen is het volop lente. Na een paar regenbuitjes staat ineens alles volop in blad en bloei. Jonge vogels vliegen uit, vossen zijn druk bezig met hun welpen en ook de eerste hertenkalfjes zijn geboren. 

Nog even wachten

De natuur ontwikkelt zich nu razendsnel, ondanks de tegenslag van een droog voorjaar. Daar kunnen we best een beetje jaloers op zijn, want wij moeten nog even wachten op de komst van iets nieuws. Wat zien wij aan de horizon?

Iets langer wachten

Echt, het gaat gebeuren, de parkeerapparatuur zal gaan werken. Maar precies wanneer, dat weten we nog niet. We hebben te maken met wat tegenslagen. En helaas kunnen wij daarvan niet zo snel herstellen als de natuur van een fris regenbuitje. We zijn daarom ook bezig met een gepaste oplossing voor iedereen met een geldig parkeerabonnement. Zij betalen vanwege hun abonnement nu wel voor parkeren, terwijl dagparkeerders dat niet doen. Nog even wachten dus, tot de slagbomen sluiten. Dan kan het parkeersysteem worden gebruikt zoals we hebben aangekondigd.

Geen straf om te wachten

Het wachten is ook op de komst van Struinen. Geen kwartaalblad meer, maar een prachtig gevuld magazine dat bijna drukklaar is om verzonden te worden naar alle abonnees. Het thema van deze gloednieuwe editie is 'nieuw leven'. Met mooie AWD-natuur om van te genieten is het geen straf om ook hierop nog even te moeten wachten. 

Voor actuele informatie over parkeren: Parkeren
Voor grasduinen in vorige edities Struinen: Struinen

Autoparkeerders hebben het de afgelopen periode gemerkt: op de parkeerterreinen van de AWD staat gloednieuwe apparatuur. Én de slagbomen staan nog steeds open. 

Hoe zit het met het nieuwe parkeren? In vogelvlucht zetten we hier de stand van zaken op een rij.

• Op 1 mei is het oude systeem afgesloten en daarna is het nieuwe parkeersysteem opgebouwd. 
• De aansluitingen ('kinken in de kabel') nemen meer tijd in beslag dan gedacht. 
• Een datum van ingebruikname is nog niet te geven.
• Ondanks dat het betaald parkeren is, kan er nu niet voor parkeren worden betaald. 
• Als het systeem in gebruik wordt genomen, maken we dat tijdig bekend.
• Hoe het parkeersysteem dan werkt is te lezen op de speciale pagina over parkeren.

Meer achtergrond en actuele informatie is te vinden op deze pagina: Parkeren. 

Of neem bij vragen over parkeren en toegang tot de AWD contact op met bezoekerscentrum De Oranjekom: Bezoekerscentrum

Op zaterdag 24 mei is de nationale Bunkerdag 2025.

Langs de kust van Nederland zijn nog veel sporen te vinden van de Tweede Wereldoorlog, ook in de AWD. Nazi-Duitsland bouwde toen een verdedigingslinie om zich te kunnen verdedigen tegen een invasie vanuit Engeland. Deze 'Atlantikwall' was in totaal 5000 kilometer lang en liep van de Noordkaap in Noorwegen tot in Zuid-Frankrijk.

Militair erfgoed in de AWD

Langs de hele kuststrook werden bunkers, tankmuren, drakentandversperringen, loopgraven en ondergrondse verblijfplaatsen aangelegd. De betonnen bunkers zijn op veel plekken in de AWD nog terug te vinden. Sommige bunkers zijn gedeeltelijk onder het zand verdwenen of overwoekerd door de natuur, maar een aantal is nog redelijk intact. Er zijn waarnemingsposten en mitrailleurkazematten, bunkers voor personeel, resten van loopgraven en tankversperringen.

Bunkerexcursies en expositie

Op Bunkerdag 2025 vertellen wij in een aantal excursies het verhaal over het militaire erfgoed in de AWD. Er is ook een speciale educatieve excursie voor kinderen. In het bezoekerscentrum openen we die dag een expositie met beeld en informatie over de bijzondere bunkers in de AWD.

Klik hier voor aanmelden voor de bunkerexcursies van 24 mei 2025

Vanaf vandaag, 1 mei 2025, is het niet meer mogelijk om parkeerkaarten te kopen of te verlengen. Niet meer bij de betaalautomaten en niet meer online. De automaten en slagbomen bij de parkeerterreinen worden allemaal vervangen. De verbouwing is op 22 april gestart. Als die is afgerond, wordt het nieuwe systeem in gebruik genomen. Tot die tijd is het dus niet mogelijk om voor parkeren te betalen. 

Meer over het nieuwe parkeren

AWD-toegangskaart kopen

Het is sinds 22 april ook niet meer mogelijk om een papieren dagkaartje voor toegang tot de AWD bij de automaten te kopen. Datzelfde geldt voor de restaurants Dune, Oase en Boshut 't Panneland.
Een toegangskaart is verplicht voor iedereen vanaf 18 jaar. Een dagkaartje of een jaarkaart kunt u vooraf of ter plekke online op de AWD-website kopen: Toegangskaarten, of bij de ingangen met de daar getoonde QR-code. 

Hoe QR-code scannen?

U richt de camera van uw smartphone op de QR-code. Het scherm toont in tekst de naam van de [bestelpagina] daar tikt u op en de pagina opent. U kunt uw kaartje bestellen en met de bankapp op de telefoon betalen.

Wie dit liever niet online wil doen, kan net zoals voorheen papieren dagkaartjes voor toegang kopen in het bezoekerscentrum. Ook helpen wij u hier graag bij de aanschaf van een (plastic) jaarkaart. Een jaarkaart is sowieso een handige aanschaf, want dit hoeft u maar één keer per jaar te doen. 

Op vrijdag 25 april zijn vijf koeien van eigenaar Ruigrok op het Eiland van Rolvers los gelaten. Met hoge sprongen dansten ze vanuit de veewagen het duingebied in. Een bijzonder moment, want hiermee komen deze grote grazers weer terug in de AWD. 

Werken aan herstel biodiversiteit

Na jaren van actief beheer komt de doelstand van de damhertenpopulatie in zicht. De voedselkeuze en het graasgedrag van damherten hebben jarenlang gezorgd voor ongewenste verruiging. De meest effectieve methode om dit aan te pakken, is de inzet van verschillende soorten grazers. Deze gevarieerde begrazing is nodig voor natuurbescherming en het herstel van de biodiversiteit in de AWD.

Klein, groot, gevarieerd

Het inzetten van soorten grazers gaat in verschillende stappen. We hebben al op twee momenten in 2023 en 2024 konijnen geplaatst in AWD. Die kwamen uit Natura 2000-gebieden waar ze met te veel waren. En in de AWD waren ze door ziektes bijna verdwenen. In 2024 verwelkomden we na lange tijd weer een schaapskudde. Van juli tot november deden de schapen onder leiding van herder en hond hun gerichte en nuttige graaswerk. 

En in 2025 zetten we ook weer koeien in. Zij maken deel uit van het grote begrazingsplan voor de AWD. Ook zij gaan met hun specifieke graasgedrag verruiging en vergrassing tegen. De verschillende grazers zorgen er dus voor dat duineigen planten de kans krijgen om te groeien. Zo kan de kwetsbare duinnatuur zich weer herstellen. 

Meer over het begrazingsplan voor herstel van de biodiversiteit

Let op: het Eiland van Rolvers is nu tijdens het broedseizoen verboden gebied. De koeien zijn alleen op grote afstand te zien als ze aan de eilandgrenzen staan te grazen.