Nieuws

Op zondag 22 september aanstaande van 13.00 tot 16.30 uur organiseren we allerlei activiteiten in de Amsterdamse Waterleidingduinen (AWD) om de Nationale Kraanwaterdag alvast te vieren. Er is een speurtocht, een waterwandeling, geinige spelletjes en leerzame waterproefjes. 

Gezonde dorstlesser

Kraanwater is een bijzondere dorstlesser. Het is een gezonde en duurzame keuze. We hebben elke dag zeker 1,5 liter drinkwater nodig. Dat zijn ongeveer 8 glazen water per persoon. Schoon drinkwater is dus heel belangrijk en daar schenken we in Nederland extra aandacht aan op de Nationale Kraanwaterdag. In de drinkwaternatuur van de AWD zuivert Waternet twee derde van het drinkwater voor Amsterdam en omstreken. Dat is 70 miljard liter water per jaar. Dat zijn geen glazen, maar emmers vol schoon en gezond drinkwater!

Kom langs op zondag 22 september!

Iedereen die meer over schoon drinkwater wil weten en hoe water wordt gezuiverd is welkom om de feestelijke kraanwaterdag te komen vieren. Alle activiteiten vinden 's middags plaats bij en in de buurt van bezoekerscentrum De Oranjekom (ingang Oranjekom/Oase). Kom langs, hoor en leer hoe gezond drinkwater wordt gemaakt.

Begin september is begonnen met het aan de buitenkant opknappen van bemalingsgebouw de Oude Beek. Dit historische gebouwtje staat aan de Oranjekom, net zoals het huidige pompgebouw en bezoekerscentrum De Oranjekom.

Lange voorbereiding

Het fraaie gebouwtje gaat deze maand schuil achter hekken en blauw afdekzeil. Erachter wordt het stuc- en schilderwerk opgeknapt. Dit werk, dicht bij drinkwater en in een Natura 2000-gebied, moet heel zorgvuldig gebeuren. Daar gaat een lange voorbereiding aan vooraf. We werken hier met een ecologisch werkprotocol volgens de Wet natuurbescherming. Hierbij doen we vooraf onderzoek naar de aanwezigheid van beschermde flora en fauna op deze locatie. En we bepalen welke maatregelen we dan moeten nemen om het opknapwerk te kunnen doen. 

Behoud cultuurhistorie

De Oude Beek dateert uit 1929 en is dus ouder dan de andere gebouwen op het rijtje langs het water. Het is in dezelfde stijl gebouwd (Amsterdamse School) als het pompgebouw waarin het bezoekerscentrum zit. 
Toen de Oude Beek zijn werk nog deed, pompte het diepduinwater naar verzamelbekken de Oranjekom. In 1964 is gestopt met die diepe winning bij de Oude Beek. Het bemalingsgebouw is in jaren daarna grondig gerestaureerd en zo als cultuurhistorisch gebouw behouden gebleven.

Na de hevige regenval eind vorig jaar en begin dit jaar waren de valleien in de zuidwesthoek van de AWD ondergelopen. Het werd daar voor iedereen een uitdaging om plassen te ontwijken. De wandelpaden en bankjes waren in dat gebied niet overal meer toegankelijk of te bereiken.

Fantastische plek

En tijdens het broedseizoen werden we aangenaam verrast door allerlei vogels die vooral het ondergelopen Haasveld uitkozen als fantastische plek om hun jongen groot te brengen. We hebben het gebied daarom lange tijd moeten afsluiten. Ook dat werd voor liefhebbers van de vaste wandelpaden een struinende uitdaging. 

Paden weer te betreden

Inmiddels is het water gezakt en hebben onze ecologen geconcludeerd dat er ook geen (tweede) broedactiviteit meer is. De vogels zijn gevlogen. Dat betekent dat we het Haasveld weer vrijgeven. De tijdelijke verbodsborden zijn deze week weggehaald en de wandelpaden zijn weer als vanouds te betreden. 

We weten natuurlijk niet precies wat de komende maanden zullen brengen. Dat gebieden en wandelpaden bij heftige regenbuien kunnen onderlopen, is al wel een zekerheidje. 

Met de zonnebril nog op en luchtige kleding aan, is het bijna niet te geloven dat de herfst in aantocht is. Op 1 september start officieel de meteorologische herfst. De weermannen en -vrouwen gebruiken die datum als de overgang van zomer naar herfst. 

Kortere dagen

Aan het weer en de temperatuur is het niet te merken dat we een nieuw seizoen binnenwandelen. Toch is het in de natuur al wel te zien dat het een beetje anders wordt. De damherten verliezen nu de basthuid van hun gewei, zodat dit straks tijdens de bronst op z'n sterkst is. Ook beginnen bomen en struiken al wat te verkleuren. En natuurlijk worden de dagen korter. 

Openingstijden

De zon gaat steeds eerder onder en dat betekent dat iedereen ook eerder het duin moet verlaten. De openingstijden van de AWD zijn van zonsopgang tot zonsondergang. Als de zon onder is, is het duin exclusief voor de dieren.

Kon je in de zomer om 20.00 uur nog rustig terugwandelen naar een ingang, dat kan de komende maanden niet meer. Dat is ondanks de prachtige nazomerdagen iets om goed rekening mee te houden. 

Nu het racecircus van afgelopen weekend in Zandvoort weer voorbij is, kunnen we ons bezighouden met de chicanes en kombochten in het vlonderpad. 

Het vlonderpad is het houten slingerpad door het bos dat loopt vanaf ingang Oranjekom/Oase naar het bezoekerscentrum. Een leuke belevenis, maar de laatste tijd werd het meer een uitdaging om niet uit de bocht te vliegen.

Het pad is op plekken verzakt, waarbij de planken aan de ene kant lager liggen en aan de andere kant omhoog wippen. Dat wandelt niet meer zo prettig. Op het eerste deel zijn vorige week al planken verwijderd. Dat deel blijft ook afgesloten tot het pad er weer strak en vlak bijligt. Wanneer dat zo is, is nu nog niet exact te zeggen.

Omlopen kan eventueel struinend via het ruiterpad, waarmee het vlonderpad kruist, of via de klinkerweg. 

Beperktere bereikbaarheid AWD en de parkeerterreinen op en rond 23, 24 en 25 augustus 2024.

De verkeerssituatie rondom Zandvoort/Haarlem is vanwege de Dutch Grand Prix (DGP) aangepast. Hierdoor zijn de Amsterdamse Waterleidingduinen in de dagen rond en tijdens het weekend van de DGP minder goed bereikbaar.

Bezoekers AWD welkom

Wilt u op die dagen juist graag de rust en ruimte van de AWD opzoeken? U bent van harte welkom, maar kom als dat kan met de fiets, het openbaar vervoer of lopend. Vanwege de verkeersdrukte in de regio zijn onze vier hoofdingangen en de parkeerterreinen tijdens de DGP-dagen minder goed bereikbaar. Dat geldt zeker voor ingang Zandvoortselaan, die aan een van de toegangswegen richting Zandvoort ligt.

Geen doortocht bezoekers DGP

Bij ingang Oranjekom/Oase is tijdens de DGP-dagen alleen het parkeerterrein beschikbaar aan de kant van de ingang met de betaalautomaten. Er zijn hier dus minder plaatsen om te parkeren.
Voor onze parkeerterreinen geldt dat er alleen geparkeerd kan worden voor een bezoek aan de AWD. Bij alle ingangen zullen beveiligers staan om iedereen daarop te wijzen.

Hoe en wat over de DGP

Op de website van de Dutch Grand Prix staat alle informatie over het programma en de verkeersmaatregelen.

Op dinsdag 13 augustus beginnen we met het afvoeren van gerijpte baggerspecie. De bagger ligt op het gronddepot bij het infiltratiegebied. Afgelopen winter zijn daar vier infiltratiegeulen uitgebaggerd. 

Paar weken zwaar verkeer

Op werkdagen tussen 07.30 en 16.30 uur rijdt zwaar vrachtverkeer heen en weer van het gronddepot naar ingang Oranjekom/Oase. Er zijn plekken gemaakt waar de vrachtwagens elkaar kunnen passeren zonder schade te maken aan de ondergrond. Er moet ruim 11 ton bagger worden weggebracht en daar is het bedrijf dat dit uitvoert ongeveer twee tot drie weken mee bezig. De baggerspecie wordt hergebruikt buiten de AWD bij een nieuwbouwproject in Badhoevedorp.

Waarom baggeren en afvoeren?

Elke geul in het infiltratiegebied komt een keer aan de beurt om te worden gebaggerd. Ze worden drooggelegd en de rijke, verzadigde grondlaag kunnen we niet gebruiken in de AWD en halen we weg. Dit is nodig omdat de geulen het aangevoerde voorgezuiverde rivierwater verder moeten zuiveren. Het water moet daarvoor door het zand kunnen zakken. Als de geul te veel dichtslibt kan hij zijn werk voor de drinkwatervoorziening niet meer doen. Baggeren is dus het bedrijfsklaar maken van geulen. 

Routekaartje zwaar verkeer

Het vervoer kan tot ongeveer eind augustus wat overlast veroorzaken. Langs de route (rode lijn op het kaartje) en bij kruispunten (blauwe cirkels) zijn waarschuwingsborden 'zwaar transport' geplaatst. 

Augustus is de maand dat heide volop in bloei staat. Op de Veluwe en bijvoorbeeld in natuurgebieden in Drenthe is dat een bekend verschijnsel. In de AWD is er één plek waar heide het ook - weer - goed doet.

In de zuidoosthoek, vanaf ingang De Zilk is de exclosure om het gebied met de naam 't Heitje, nu heidepaars gekleurd. In de exclosure kunnen damherten niet grazen, dus de planten kunnen er vrijwel ongestoord in bloei komen.

Omdat er nu steeds minder damherten zijn, zijn er zelfs buiten de exclosure heide-toefjes te zien. Een bezoekje waard, voor wie van de heidegeur en -kleur houdt!

Het julinummer Natuuronderzoek staat weer barstensvol met interessante natuurberichten uit de AWD. De uitgave is hier te downloaden en ligt ook in geprinte vorm ter inzage in het bezoekerscentrum. 

Greep uit de berichten

In het eerste artikel 'Streefstand in zicht' (pag. 3) wordt uitgelegd hoe het zit met het aantal damherten. Het bereiken van die streefstand is belangrijk om de biodiversiteit van het duin te herstellen. Er zijn verschillende soorten grazers nodig voor het natuurherstel. Daarom brengen we gezonde konijnen naar de AWD en laten we een schaapskudde de komende tijd stukken duin begrazen.

Watergrazer

Een ander artikel gaat over een bijzondere grazer: de Chinese graskarper. Er zit dus vis in de drinkwaterkanalen. En hoe deze grote graskarper hier terecht is gekomen, leest u in het artikel 'Oudjes voor de U-bak' (pag. 5). 

Voor orchideeënliefhebbers is er een prachtig overzicht van 50 jaar onderzoek, met bijzondere soorten op een rij (pag. 9).

Verrassend en bijzonder

De hoge waterstand in de zuidwesthoek houdt de gemoederen ook nog steeds bezig. Vanaf pagina 15 leest u dat iedereen (mens en dier) daar toch wel door verrast is.
Natuuronderzoek sluit af met een bijzondere waarneming: veenpluis in de AWD. Sinds 2013 was deze zeldzame plant hier niet meer gezien en in het voorjaar 2024 stak het pluis weer de kop op (pag. 20).

Volgende week komt er een schaapskudde naar de AWD! Deze wollige maaimachines gaan op verschillende plekken hun nuttige graaswerk doen. De inzet van een schaapskudde maakt deel uit van een begrazingsplan voor de AWD. Ook de konijnen die vorig jaar naar de AWD zijn verhuisd om de populatie te herstellen, horen bij het begrazingsplan.

Variatie in begrazing

Een variatie van verschillende soorten grazers is nodig voor het herstel van de biodiversiteit. De damherten waren lange tijd de enige grazers in de AWD. En ze waren er ook nog eens met heel veel. Damherten zijn eigenwijs en kieskeurig. Ze bepalen zelf waar ze grazen en ze eten het liefst bloeiende kruiden en jonge planten. Juist die kruiden en planten zijn belangrijk voor het leven van andere dieren, insecten en vogels. 

Nu het aantal damherten door actief beheer is afgenomen, neemt de verruiging (vergrassing en struiken) op plekken toe. Andere grazers zijn nodig om dat aan te pakken. De konijnen doen al hun goede graaf- en graaswerk en de schapen zullen dat ook gaan doen. Want schapen zijn te sturen, dus die mogen op de stukken waar te veel gras staat aan de slag. 

Welkom schaapskudde

De schaapskudde wandelt de AWD in op maandag 15 juli om 11.00 uur, vanaf ingang Oranjekom/Oase. Ze komen langs het bezoekerscentrum en lopen in noordelijke richting. De kudde blijft tot en met 14 november op verschillende graaslocaties in de AWD. 

Lees op de projectpagina meer over het begrazingsplan voor het herstel van biodiversiteit.